فیلسوف “ایرانشهری” درگذشت

روزهای بروجرد- سیدجواد طباطبایی، فیلسوف و نویسنده ایرانی، دیشب در سن ۷۷ سالگی در بیمارستانی در لس‌آنجلس درگذشت.

تورج دریایی، پژوهشگر تاریخ و استاد دانشگاه با انتشار تصویری از طباطبایی، درگذشت او را تایید کرده است.

سید جواد طباطبایی، استاد دانشگاه و پژوهشگر ایرانی در زمینهٔ فلسفه، تاریخ و سیاست بود. او عضو پیشین هیات علمی و معاون پژوهشی دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود.

وی از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۵ مشغول تدریس در مؤسسهٔ مطالعات سیاسی-اقتصادی «پرسش» بوده‌. طباطبایی مدیر گروه فلسفهٔ مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی نیز بوده‌.

شرح و گزارش اندیشۀ ایرانشهری‌ که فرهنگ را بزرگترین عامل اثرگذار در نظام سیاسی ایران معرفی می‌کند یکی از کارهای شاخص طباطبایی است.

او از شارحان نظریه ایرانشهری‌است که در آن کل نظام سیاسی ایران را در گذر تاریخ متأثر از فرهنگ ایران می‌داند. فرهنگی که نه متعلق به یک قوم خاص، بلکه ترکیبی از اقوام مختلف در مرزهای فرهنگی به نام ایران بوده‌است. او می‌گوید که «ایرانشهر» مقوله‌ای در تاریخ‌نویسی ایران است و به هیچ وجه شعاری در پیکار سیاسی نیست. «ایرانشهر» به عنوان مقوله‌ای برای تبیین تداوم تاریخی ایران به کار رفته که یکی از مقدمات تدوین تاریخ جامع ایران است، یعنی اینکه در نوشتن تاریخ ایران تداومی در دوران قبل و بعد از اسلام در ایران وجود دارد، دوره‌ای که نام ایران، ایرانشهر بوده‌است. طباطبایی نشان می‌دهد که می‌توان نظریه‌های سیاسی در دوران پس اسلامی در ایران را در ادامهٔ خداینامه‌ها و سِیرَالمُلوک‌های بازمانده از دورهٔ ساسانی مورد بررسی قرار داد و تفسیر کرد.

ابن‌خَلدون و علوم اجتماعی؛ گفتار در شرایط امتناع، تاریخ اندیشهٔ سیاسی در ایران؛ ملاحظاتی در مبانی نظری، زوال اندیشهٔ سیاسی در ایران؛ گفتار در مبانی نظری انحطاط ایران، خواجه نظام‌الملک طوسی؛ گفتار در تداوم فرهنگی ایران، ترجمهٔ تاریخ فلسفهٔ اسلامی، هانری کُربَن، ترجمهٔ فلسفهٔ ایرانی و فلسفهٔ تطبیقی، هانری کربن، تأملی دربارهٔ ایران (سه جلد) ، ملت، دولت و حکومت قانون؛ جُستار در بیان نص و سنت،  سقوط اصفهان به روایت کروسینسکی، تاریخ اندیشهٔ سیاسی جدید در اروپا، تأملی در ترجمهٔ متن‌های اندیشهٔ سیاسی جدید؛ موردِ شهریارِ ماکیاوللی، فلسفه و سیاست؛ مجموعه مقالات جواد طباطبایی، ترجمهٔ لنین و فلسفه و سه مقالهٔ دیگر در ف‍ل‍س‍ف‍هٔ م‍ارک‍س‍ی‍س‍ت‍ی، لوئی آلتوسر، ترجمهٔ یادداشت‌هایی دربارهٔ دیالکتیک، ولادیمیر لنین و ترجمهٔ مسائل حاد کارگری و کمونیستی؛ پاسخ به جان لوئیس، لوئی آلتوسر از آثار اوست.