اخبار جهان
داعش خراسان در حال قدرت گرفتن در افغانستان و پاکستان
روزهای بروجرد– آشفتگی و بی ثباتی سیاسی موجب شده است تا شاخه داعش در منطقه که به نام داعش خراسان شناخته میشود، فضای مناسبی برای گسترش پیدا کند.
به گزارش آسوشیتدپرس، بشیر یک جنگجوی نوجوان طالبان بود که تقریباً هشت سال پیش گروه داعش روستای او را در شرق افغانستان تصرف کرد. اعضای داعش روستاییان را که به عنوان طالبان شناخته می‌شدند، جمع آوری کردند و آن‌ها را کشتند، اغلب آن‌ها را سر بریدند و خانواده‌های آن‌ها را مجبور به تماشای آن کردند.
بشیر فرار کرد و سال‌های بعد که داعش چندین ولسوالی در ولایت ننگرهار را تحت کنترل داشت مخفیانه زندگی کرد. با گذشت زمان، او در صفوف طالبان ارتقا یافت.
او که اکنون با نام مهندس بشیر شناخته میشود، رئیس اطلاعات طالبان در شرق افغانستان است و نقش مهمی در کارزار سرکوب داعش دارد و جنایاتی را که در زادگاهش دیده بود، فراموش نکرده است.
او در گفتگویی با آسوشیتدپرس در مقر خود در جلال آباد، مرکز ننگرهار، گفت: «من نمی‌توانم ظلم آن‌ها را با کلمات توضیح دهم، هر چه به ذهن شما برسد، آن‌ها بدترش را کرده اند.»
از هشت ماه پیش که طالبان در افغانستان به قدرت رسید موفقیت خود در سرکوب داعش را اعلام کرد، اما جنگجویان داعش به پاکستان نفوذ کرده و حملات خود را در آنجا افزایش داده اند. تحلیلگران می‌گویند داعش به یک گروه تروریستی بدون مرز تبدیل شده است.
در شمال غربی پاکستان، تاثیر حضور داعش به طرز وحشیانه‌ای قابل مشاهده است. بقایای یک بمب‌گذار انتحاری داعش، هفته‌ها پس از منفجر کردن خود و کشتن بیش از ۶۰ نمازگزار هنوز بر روی دیوار‌های یک مسجد قابل مشاهده است. داعش عامل انفجار را یک افغان اهل کابل معرفی کرد.
بمب گذاری ۴ مارس در مسجد شیعیان کوشا کیسالدار در شهر قدیمی پیشاور، پاکستانی‌ها را حیرت زده کرد و ترس آن‌ها را از ظهور مجدد حملات تروریستی در کشورشان پس از کاهش مداوم در دهه گذشته را بیشتر کرد.
امیر رعنا، مدیر اجرایی مؤسسه مطالعات صلح پاکستان، یک اندیشکده مستقل که بر فعالیت‌های شبه نظامیان در پاکستان نظارت می‌کند، گفت که افزایش حملات از سال گذشته آغاز شده و در حال سرعت گرفتن است.
بر اساس داده‌های این موسسه، تا اواخر ماه مارس سال جاری، پاکستان شاهد ۵۲ حمله توسط شبه نظامیان بوده است، در حالی که در مدت مشابه سال گذشته ۳۵ حمله صورت گرفته بود. حملات مرگبارتر هم شده اند. در سال جاری میلادی تاکنون ۱۵۵ نفر در چنین حملاتی کشته شده اند که این رقم در سال گذشته ۶۸ نفر بوده است.
مسئولیت بدترین حملات را یکی از شاخه‌های بیرحم داعش، معروف به داعش خراسان بر عهده گرفته است.
در همین حال، به نظر می‌رسد حملات داعش در افغانستان کاهش یافته است.
داعش خراسان اولین بار در سال ۲۰۱۴ در شرق افغانستان ظهور کرد. تا سال ۲۰۱۹، قلمرو قابل توجهی در ولایت ننگرهار در اختیار داشت و به ولایت همسایه کونار هم نفوذ کرده بود. ارتش ایالات متحده عملیات هوایی گسترده‌ای را علیه آن انجام داد، از جمله هدف قرار دادن یک مخفیگاه مشکوک داعش با بزرگترین بمب متعارف آمریکا، معروف به «مادر همه بمب ها».
اما داعش جان سالم به در برد و زمانی که طالبان در ماه اوت گذشته قدرت را در افغانستان به دست گرفتند، بزرگترین چالش امنیتی را برای طالبان به وجود آورد.
داعش دشمن دیرینه طالبان است. طالبان از تفسیری خشن از قوانین اسلامی حمایت می‌کنند و در شورش ۲۰ ساله خود علیه ایالات متحده و متحدان افغان اغلب از حملات انتحاری استفاده می‌کرد. اما آن‌ها اغلب سنت‌های قبیله‌ای را با احکام مذهبی آمیخته اند و با شیعیان به سازش رسیده اند. در همین حال، داعش با هر گروهی که ایدئولوژی رادیکال‌تر و عمیقاً ضد شیعی آن را نپذیرد مخالفت می‌کند و به خاطر جنایاتی که برای هراس افکنی انجام می‌دهد بدنام است. داعش، بر خلاف طالبان، نبرد خود را برای ایجاد یک جهان مسلمان متحد تحت یک خلافت می‌بیند.
طالبان با مشت آهنین پاسخ دادند و مراکز مشکوک داعش را تار و مار کردند. در ماه‌های اکتبر و نوامبر، ساکنان گزارش دادند اجسادی از درختان آویزان شده اند. به آن‌ها گفته شد که کشته شدگان اعضای داعش بوده اند.
بشیر می‌گوید که طالبان موفق شده است داعش را مهار کنند: «ما کنترل همه آن مناطق را به دست گرفتیم… در حال حاضر، ممکن است برخی از افراد در خانه‌ها پنهان شده باشند (اما) آن‌ها هیچ منطقه‌ای تحت کنترل خود ندارند. داعشی وجود ندارد.»
او گفت که جنگجویان داعش در وضعیت نامناسبی قرار دارند، زیرا طالبان استاد دیرینه جنگ‌های چریکی هستند. بشیر معتقد است که داعش هیچ تاکتیکی ندارد که طالبان از قبل بلد نبوده باشه یا از آن استفاده نکرده باشد.
برخی ناظران می‌گویند نفوذ عمیق طالبان به داخل روستا‌های افغانستان و ارتباط با مساجد و مدارس مذهبی حتی در کوچک‌ترین روستاها، فضا را برای فعالیت داعش محدود کرده است.
به گفته مقامات ارشد ارتش آمریکا، از زمان خروج آشفته آمریکا از افغانستان در سال گذشته، توانایی واشنگتن برای جمع آوری اطلاعات در مورد داعش به شدت کاهش یافته است.
این منطقه همچنین به طور فزاینده‌ای برای آمریکا خصمانه شده است. ناآرامی‌های سیاسی به احساسات ضد آمریکایی در پاکستان دامن زده است. در افغانستان، طالبان یک بار دیگر قدرت را در دست گرفته است و چین یک بازیگر اصلی در منطقه است که نفوذش به سرعت از آمریکا پیشی گرفته است.
البته داعش خراسان تنها گروه افراطی در منطقه نیست. سایرین عبارتند از لشکر طیبه، که عمدتاً بر هند متمرکز است، شورشیان اویغور چین از گروه ترکستان شرقی و «جنبش اسلامی ازبکستان» در آسیای مرکزی.
تهدید داعش فقط سیال‌تر شده و کنترل آن دشوار است
دکتر امیره جادون، استادیار مرکز مبارزه با تروریسم در آکادمی نظامی ایالات متحده در وست پوینت، گفت که داعش خراسان ضعیف‌تر از سال ۲۰۱۹ است، اما از یک گروه شورش به یک گروه تروریستی تبدیل شده است، که تفاوتی ظریف، اما مهم است.
جادون درباره داعش گفت: «اکنون یک گروه تروریستی قوی‌تر از سال ۲۰۱۹ است، اما شاید یک «شورش» ضعیف‌تر در مقایسه با سال‌های اوج اولیه‌اش باشد، زیرا دیگر از همان اندازه کنترل سرزمینی برخوردار نیست و هیچ جمعیت غیرنظامی را کنترل نمی‌کند.»
گزارش فوریه سازمان ملل متحد تعداد جنگجویان داعش خراسان را حدود ۴۰۰۰ نفر تخمین زده و اضافه کرد که «بیش از هر زمان دیگری در سال‌های اخیر از آزادی برخوردار است.»
البته همه با این گزارش موافق نیستند. بیل روجیو که «نشریه جنگ طولانی» او تحرکات شبه نظامیان را دنبال می‌کند، گفت که قدرت گرفتن طالبان باعث شد برخی از اعضای سابق این گروه که به داعش پیوسته بودند به طالبان بازگردند.
روجیو که از اعضای ارشد بنیاد محافظه کار دفاع از دموکراسی‌ها نیز می‌باشد، گفت: «طالبان پس از پیروزی در افغانستان، به شکل قابل توجهی تقویت شد.»
بر خلاف وضعیت افغانستان، داعش خراسان تلاشی برای ادعای قلمرو در پاکستان نکرده است.
در عوض، غالباً از گروه‌های تثبیت‌شده ضد شیعی مانند «لشکر جنگوی» که مسئولیت چندین حمله وحشیانه به اقلیت مسلمان شیعه پاکستان را بر عهده گرفته است، حمایت می‌کند. در هر دو کشور، این گروه‌های بنیادگرا، شیعیان را بدعت گذار می‌خوانند و بی رحمانه آن‌ها را هدف قرار می‌دهند.
رعنا، از گروه ناظر شبه نظامیان پاکستانی، گفت که داعش احتمالاً قصد دارد به تنش بین اسلام آباد و کابل دامن بزند. اما او گفت که مقامات پاکستانی همچنان طالبان پاکستان، یک گروه داخلی ضد دولتی را تهدید اصلی می‌دانند.
او گفت: «این یک دیدگاه کاملا ساده لوحانه و ساده انگارانه است» و هشدار داد که حملات داعش احتمالاً افزایش خواهند یافت.
منبع: پارسینه
