شهابسنگها بیشتر در کدام مناطق زمین فرود آمدهاند؟
روزهای بروجرد- شهابسنگهایی که بر سطح کره زمین سقوط میکنند یا آثار قدیمی آنها، تاکنون در نقاط مختلف این سیاره مشاهده شدهاند، ولی آیا برآوردی از نقاط پربرخورد بر روی زمین وجود دارد؟
به تازگی با کار تعقیب شهابسنگها، سرنخهای احتمالی جدیدی در این زمینه به دست آمده است. پژوهشگران دریافتهاند که عمده شهابسنگهایی که تاکنون به زمین سقوط کردهاند در مکانهایی در قاره قطب جنوب افتادهاند.
به نوشته مجله آمریکایی ساینسنیوز، گروهی از دانشمندان در روز ۲۶ ژانویه (۶ بهمن) گزارش دادند که به کمک الگوهای استنباطی رایانهای یا الگوریتم «یادگیری ماشینی» و با مکانیابی این قطعات فضایی توانستهاند بیش از ۶۰۰ نقطه برخورد اجرام فضایی را در جنوبگان شناسایی کنند.
این تکهها که از سنگهای فرازمینی جدا شدهاند، دریچهای از اطلاعات درباره تولد و تکامل منظومه شمسی را در برابر ما میگشایند.
البته احتمال دارد قطب جنوب لزوماً نقطه اصلی فرود شهابسنگها نباشد، چون برآوردهای قبلی نشان میدهد که احتمالاً شهابسنگهای بیشتری نزدیکتر به خط استوا فرود آمدهاند. اما چنان که ورونیکا تولنار، استاد یخشناسی دانشگاه آزاد بروکسل در بلژیک میگوید، این قاره یخی قطعا بهترین مکان برای یافتن شهابسنگها به دست دانشمندان است. چون از سویی لکههای تیره بر سطح برفپوش و پسزمینهای کاملا سفید به راحتی قابل مشاهدهاند، و از سوی دیگر ویژگیهای عجیب و غریب جریان لایههای یخی نیز میتواند شهابسنگها را در مناطق انباشتگی دسترسپذیرتر سازد.
تاکنون مناطق فرورفته در قطب را که شهابسنگها در آن وجود دارند به طور اتفاقی پیدا میشده است. اکنون این کار به کمک ماهواره انجام میگیرد، اما بررسی تصاویر به دست آمده همچنان زمانبر است و کار شناسایی میدانی نیز پرهزینه است. بنابراین تولنار و همکارانش رایانههایی را برای یافتن سریعتر این مکانها آماده کردهاند.
چنین فرورفتگیهایی زمانی تشکیل میشوند که ورقه یخ که آهسته بر سطح زمین لغزش دارد، با کوه یا برجستگی پنهان در زمین برخورد میکند. این مانع جریان را به سمت بالا منتقل می کند و سنگهای فضایی پنهان در زیر را به روی سطح میآورد.
تولنار و همکارانش با ترکیب یک الگوریتم یادگیری ماشینی با دادههای مربوط به سرعت و ضخامت یخ، دمای سطح، شکل سنگ بستر و مناطق پراکنده شناخته شده، نقشهای از ۶۱۳ نقطه اصلی فرود احتمالی شهابسنگ که برخی از آنها نزدیک به ایستگاههای تحقیقاتی موجود در قطب جنوب هستند، تهیه کردند.
تا به امروز حدود ۴۵ هزار قطعه شهابسنگ که از درون یخهای قطب جنوب بیرون آمده شناسایی شده است. اما تنها این بخشی از کل ۳۰۰ هزار قطعه سنگ فضایی است که تخمین زده میشود در جاهای دیگری در سطح این قاره وجود داشته باشد.
این تیم تحقیقاتی هنوز نقشه تهیه شده را روی زمین آزمایش نکردهاند. در ماه دسامبر گذشته شیوع کووید۱۹ در میان افراد مستقر در ایستگاه بلژیک برنامههای آزمایشی ۲۰۲۲-۲۰۲۱ را متوقف کرد. آنها سال آینده قرار است تلاش و فعالیت خود را از سر بگیرند. در همین حال، تیم این دادهها را بهطور رایگان در اختیار سایر محققان قرار داده و امیدوار است که آنان نیز به این جستجو بپیوندند.
بدون نظر! اولین نفر باشید