چرخ زندگی مردم با ۴۰۰ هزار تومان می چرخد؟
روزهای بروجرد- دولت تحت عنوان اصلاح نظام پرداخت یارانه‌ها طی روزهای گذشته فرآیند حذف ارز ترجیحی را آغاز کرده و برای جبران افزایش قیمت‌ها مقداری یارانه را به حساب سرپرستان خانوار‌ها واریز کرد. مبالغ پرداختی یارانه‌ها دو قسمت است: دهک‌های اول تا سوم هر نفر ۴۰۰ هزار تومان دریافت کردند و دهک‌های چهارم تا نهم نیز به هر نفر ۳۰۰ هزار تومان. دهک دهم نیز از فرآیند دریافت یارانه حذف شد.
کدام قدرت خرید؟
به گزارش انتخاب، اولین پرداخت یارانه ۴۵ هزار تومانی در سال ۱۳۸۹ انجام شد یعنی قبل از تحریم‌های شدید غرب علیه ایران در زمستان سال ۱۳۹۱ که باعث افزایش شدید نرخ تورم و ارز در کشور شد. در زمان پرداخت یارانه توسط دولت احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۹ نرخ هر دلار آمریکا حدود ۱۲۰۰ تومان بود، بنابراین هر فرد در ماه حدود ۴۵ دلار یارانه دریافت می‌کرد.
با شروع تحریم‌ها و افزایش نرخ دلار به بالای ۳۰۰۰ تومان نرخ تورم شدید در کشور حاکم شد و با وجود چند برابر شدن قیمت‌ها نرخ یارانه پرداختی تغییر نکرد. این در حالیست که طبق آمار‌های جدید اعلام شده در دو دولت روحانی نیز قیمت‌ها حدود ۴ تا ۹ برابر شد و نرخ دلار به ۲۴ هزار تومان رسید؛ بنابراین به طور میانگین قیمت‌ها از زمان پرداخت یارانه ۴۵ هزار تومانی تاکنون حول و حوش ۱۰۰۰ درصد افزایش پیدا کرده‌اند، اما نرخ یارانه ۴۵ هزار تومانی روی همان عدد ثابت باقی ماند.
پیش از تحریم‌های دولت احمدی‌نژاد هر نفر ۴۵ دلار یارانه دریافت می‌کرد، این رقم در دولت روحانی با دلار ۳۰ هزار تومانی و یارانه ۱۰۰ هزار تومانی به حدود ۳ دلار رسید و ارزش آن تقریبا تماما از بین رفت.
اکنون دولت سیزدهم اقدام به ۳ برابر کردن یارانه ۱۰۰ هزار تومانی کرده و آن را به ۳۰۰ هزار تومان یعنی ۱۰ دلار در ماه افزایش داده است. این در حالیست که در خود همین دولت تاکنون در نتیجه آزادسازی قیمت‌ها در بعضی اقلام شاهد رشد ۴۰۰ درصدی هستیم و برخی اقلام از جمله برخی روغن‌های صنعتی مانند روغن فله پالم و سویا نیز حتی رشد ۵۰۰ درصدی داشته‌اند. یعنی یارانه ۳۰۰ هزار تومانی حتی کفاف نرخ تورم ایجاد شده در خود همین دولت را نیز نمی‌دهد چه برسد که بخواهیم تورم دولت‌های قبل را نیز محاسبه کنیم.
یارانه ۱۰۰ هزار تومانی در دولت قبل در حالی به مردم پرداخت شده که فقط درآمد دولت قبل از قبال هدفمندی یارانه حدود ۷ برابر شده یعنی معادل ۸۲۴ هزار میلیارد تومان و این در حالیست که تنها ۲۳۴ هزار میلیارد تومان به صورت یارانه به مردم پرداخت شد و این نشان می‌دهد که مردم به تنهایی بار آزادسازی اقتصادی را بدون هیچ گونه حمایت اجتماعی دولت به دوش کشیده‌اند. در کنار این موارد باید به انزوای اقتصادی ایران، تورم‌های افسارگسیخته و تحریم‌های بین‌المللی اشاره کرد که فشار مضاعفی را به دوش مردم وارد کرده است.
ذکر مثالی از مبلغ پایین یارانه نقدی راهگشاست. قیمت هر لیتر روغن مایع و نیمه‌جامد افزایشی معادل بیش از ۳۰۰ درصد داشته‌اند. مبلغ یارانه هر فرد نیز حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان است. به این ترتیب هر فردی با دریافت یارانه‌اش تنها می‌تواند چند لیتر روغن خریداری کند این در حالیست که روند افزایش قیمت‌ها فشار بسیار سنگین‌تری را به دوش مردم وارد خواهد کرد. این اتفاق در حالی افتاده است که هنوز سرنوشت نان، دارو و بنزین نیز مشخص نیست.
در پرداخت این یارانه‌ها صرفا هزینه‌های چهار کالای مشخص شده (مرغ، تخم مرغ، شیر و پنیر) محاسبه شده است، اما دو نکته در این راستا وجود دارد: اول اینکه با افزایش قیمت این کالا‌ها یک تورم عمومی و سراسری در کشور ایجاد خواهد شد به این معنا که تمامی کالا‌ها و محصولات مصرفی و همچنین خدمات را که هیچ ارتباطی با کالا‌های یاد شده ندارد در بر خواهد گرفت. مثلا فردی که قبلا مو‌های خود را با ۶۰ هزار تومان اصلاح می‌کرد با تورم ایجاد شده باید قیمت بیشتری بپردازد. یا اینکه نرخ اجاره مسکن در نتیجه این تورم افزایش خواهد یافت.
دوم اینکه در این کالا‌ها مشتقات محاسبه نشده است و یعنی اگر روغن پالم افزایش ۵۰۰ درصدی داشته تمامی کالا‌ها و خدماتی که محصول اولیه آن‌ها این روغن است نیز با افزایش شدید قیمت مواجه خواهند شد. تیتر‌های رسانه‌ای که با موضوع افزایش قدرت خرید کار شده‌اند بیشتر شبیه یک آمارسازی است.
به عنوان مثال یکی از خبرگزاری‌های معروف کشور در گزارشی با عنوان «یارانه‌های جدید چقدر به قدرت خرید مردم اضافه می‌کند؟» محاسبه کرده یک خانوار چهار نفره قبل از افزایش قیمت‌ها برای مرغ، تخم مرغ، شیر و پنیر ۲۴۱ هزار تومان هزینه می‌کرده و پس از انفجار قیمت‌ها این میزان به ۵۶۸ هزار تومان رسیده. یارانه این خانوار که قبلا چهارصد هزار تومان بود به ۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرده و نتیجه گرفته قدرت خرید خانوار در این چهار کالا ۹۲۳ هزار تومان افزایش یافته است. این رسانه ضمن اینکه قدرت خرید جدید را بر اساس یارانه قبلی که هیچ نقشی در قدرت خرید نداشت، محاسبه می‌کند بلکه با برشمردن فقط چهار کالا نتیجه گرفته قدرت خرید یک میلیون تومان افزایش یافته است.
آنچه که واضح است این است که این میزان یارانه سال آینده با توجه به تورم ایجاد شده درکشور احتمالا ارزش بسیار پایین‌تری خواهد داشت و به سرنوشت یارانه قبلی یعنی همان ۴۵ هزار تومانی دچار خواهد شد چرا که سازوکار بلندمدت دولت برای پرداخت یارانه مشخص نیست و معلوم نیست افزایش تورم ماه‌ها و سال‌های آتی چگونه روی یارانه پرداختی اعمال خواهد شد.
در شرایطی که دولت هیچ ایده مهمی برای ایجاد حمایت اجتماعی از مردم ندارد و صرفا پرداخت یارانه را با محاسباتی نسبتا ساده و آمار‌هایی ناقص در دستور کار قرار داده به نظر می‌رسد که در آینده نزدیک مردم زیر بار مشکلات تورمی رها خواهند شد، اتفاقی که طی سالیان گذشته افتاده است.
بدون نظر! اولین نفر باشید